Καλάνα. Σπήλαιο Οσίου Ανδρέα του Ερημίτη.
Γεννήθηκε στίς ἀρχές τοῦ 13ου αἰῶνος στό χωριό Σιβίστα τῆς Εὐρυτανίας, εὑρισκόμενο στό πάλαι στό βουνό Καλάνα καί τώρα βυθισμένο στήν τεχνητή λίμνη τῶν Κρεμαστῶν.
Τούς χρόνους ἐκείνους ἡ περιοχή ἀνῆκε στήν ἐπικράτεια τοῦ Δεσποτάτου τῆς ᾿Ηπείρου τό ὁποῖο εἶχε πρωτεύουσα τήν ῎Αρτα. Δεσπότης ἦταν ὁ Μιχαήλ Β´ ῎Αγγελος Κομνηνός (1234-1271) σύζυγος τῆς ἁγίας Θεοδώρας, πολιούχου τῆς ῎Αρτας (μνήμη 11 Μαρτίου).
᾿Από τό χωριό του ἔφυγε μόλις ἐνηλικιώθηκε. Πῆγε στό Μονοδένδρι τῆς ᾿Ηπείρου ὅπου καί δημιούργησε οἰκογένεια. ῞Ομως ἐζήλωσε τόν ἀσκητικό βίο καί ἔγινε μοναχός. ῾Ως ἡσυχαστήριο του ἐπέλεξε μᾶλλον τόν τόπο γύρω ἀπό τά μοναστήρια τῆς ῾Αγίας Παρασκευῆς καί τοῦ Προφήτη ᾿Ηλία στό Μονοδένδρι.
Καθώς ἡ ψυχή του δέν ἀνεπαύθη ἐκεῖ, ἀναζήτησε ἐρημικότερο τόπο καί κατέφυγε σέ σπήλαιο στήν Καλάνα. ᾿Εκεῖ ἀφιερώθηκε ἐξ ὁλοκλήρου στή νηστεία καί στήν προσευχή μέχρι τήν τελευτή του.
῾Ο ὁσιακός τρόπος τῆς κοιμήσεώς του ἔγινε γνωστός στούς Χριστιανούς τῆς περιοχῆς μέ θαῦμα ἐξ οὐρανοῦ. Φωτεινές οὐρανομήκεις λαμπάδες ξεκινοῦσαν ἀπό τό σπήλαιο, ἀνέβαιναν στά οὐράνια καί κατέβαιναν πάλι στή σπηλιά. Οἱ πιστοί χριστιανοί, μεταξύ αὐτῶν καί ἡ βασίλισσα Θεοδώρα, ἔσπευσαν ἐκεῖ καί ἀνευρόντες τό ἱερό σκήνωμα τοῦ ἁγίου τό κήδεψαν πανηγυρίζοντες. ῾Η ἁγία Θεοδώρα ἀνήγειρε ἐντός τοῦ σπηλαίου ναό, ὁ ὁποῖος σώζεται μέχρι σήμερα.
᾿Απολυτίκιον
Εἰς ἦχον δ´ «῾Ο ἔνσαρκος ἄγγελος…»
᾿Ανδρείῳ φρονήματι ὑπεραθλήσας, λαμπρῶς ἀνδρείως ἐμόχθησας ὑπὲρ Χριστοῦ ἀληθῶς, ᾿Ανδρέα μακάριε· σὺ γὰρ καὶ ἐν τῷ κόσμῳ καὶ ἐρήμῳ παλαίσας, ἤθλησας ἐν Καλάνᾳ, τῷ θεῷ εὐαρέστως· δι’ ὃ ἐν παῤῥησίᾳ, σεπτέ, πρέσβευε ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.
Κοντάκιον
«Τὰ ἄνω ζητῶν…»
᾿Εν τῷ κόσμῳ σωφρόνως θητεύσας καὶ τοῦ κόσμου ἀποταγείς, τὰ ἄνω προελόμενος καὶ ὑπὲρ τούτων θεοφιλῶς ἀσκησάμενος, ἐν Καλάνᾳ τέλος καταλεχθείς, πρέσβευε, πάτερ, καὶ ὑπὲρ ἡμῶν τῶν ἀνυμνούντων σε.
Μεγαλυνάρια
Σωφρόνως ἐν κόσμῳ διαβιῶν, ἀγγελικὸν βίον ἐπεπόθησας ἀγαθέ. ῞Οθεν Χριστὸς ἠξίωσέν σε σύσκηνον τῶν ὁσίων καί τῶν ἁγίων πάντων, ᾿Ανδρέα ὅσιε.
᾿Εν Καλάνᾳ, πάτερ, δοκιμασθείς, εὐχῇ καὶ ἀσκήσει καὶ ἀγῶσι πνευματικοῖς, χάριτι ἠξιώθης στεφάνων θείας δόξης καὶ βασιλέων δάφνας, ᾿Ανδρέα ὅσιε.
Δῆμοι τῶν ᾿Αγράφων εὐλαβεῖς και τῆς Αἰτωλίας οἱ φιλόθεοι εὐσεβεῖς ἀθρόως προσκυνοῦσιν ᾿Ανδρέου τὴν παλαίστραν, τὸ σκάμμα τῆς Καλάνας τὸ θεοτίμητον.